Volgens advocaat en mediator Marjoleine Boorder zou verplichte mediation bij echtscheiding het aantal vechtscheidingen met de helft kunnen terugbrengen (Trouw Opinie, 6-1-2016). Helaas komt de fundamentele oorzaak van vechtscheidingen er in dit artikel met slechts 1 woord bekaaid van af: “afhankelijkheidssituatie” . Hardnekkige conflicten tussen (ex-)echtelieden spitsen zich doorgaans toe op alimentatie- en omgangsregelingen, twee conflicthaarden die elkaar ook nog kunnen aanwakkeren: de baanloze echtgenote heeft dikwijls alleen de kinderen als machtsmiddel om haar echtgenoot tot alimentatie te pressen.
Een derde van de huwelijken eindigt in scheiding volgens de statistieken. Het werkelijke percentage scheidingen ligt natuurlijk veel hoger, omdat niet alle duurzaam samenwonenden in het huwelijk treden. Het is onvoorstelbaar dat de Nederlandse wet nog steeds een alimentatieplicht van 12 jaar oplegt aan de partner met een inkomen, doorgaans de man. Vrouwen hebben immers inmiddels alle kansen gekregen om in hun eigen onderhoud te voorzien. Vrouwelijke studentes vormen al sinds minstens twee decennia een kleine meerderheid in het hoger onderwijs. Ze studeren sneller af en behalen hogere cijfers dan hun mannelijke studiegenoten. Op dit moment hebben vrouwen tussen de 25 en 35 gemiddeld een hoger opleidingsniveau dan mannen van dezelfde leeftijd. Er is dus alle reden om zowel vrouwen als mannen als volwassenen te behandelen die als zodanig arbeidsplichtig zijn en in alle opzichten hun eigen verantwoordelijkheden moeten en ook kunnen dragen.
Zelf regelen
Hierbij behoort het vermogen om in het eigen onderhoud en dat van eventuele kinderen te voorzien. Wanneer beide partners economisch zelfstandig zijn hebben zij een stevige onderhandelingsbasis, ook bij echtscheiding. Bovendien stimuleert beroepsmatig bezig zijn het vermogen om op professionele wijze conflicten te hanteren, een vermogen dat vaak genoeg wordt aangesproken op de werkvloer. Dit alles bevordert een zakelijke benadering van echtscheiding en voorkomt slepende ruzies omtrent alimentatie- en omgangsregelingen. Economisch zelfstandige partners kunnen hun scheiding zelf regelen, zonder tussenkomst van duur betaalde derden zoals mediators, advocaten en rechters.
Mediation is niet het tovermiddel dat Boorder ons voorspiegelt, want het bevestigt slechts het onvermogen van scheidende partners om zelfstandig hun conflicten te hanteren. Wanneer de mediation stopt kan dit onvermogen weer op de voorgrond treden met alle nadelige gevolgen vandien voor de voormalige echtgenoten zelf en hun eventuele kinderen. Verplichte mediation en opgelegde alimentatie werken onmondigheid in de hand. Daarom moet de alimentatieplicht zo snel mogelijk afgeschaft worden, evenals resterende regelingen die kostwinnaarschap faciliteren. Laten we deze lijken uit het verleden nu eindelijk eens ten grave dragen. Ze zijn echt niet meer van deze tijd, nu vrouwen werkelijk alle kansen hebben gekregen en genomen om de arbeidsmarkt te betreden. De overheid moet beslist geen geld steken in verplichte mediation, dit geld kan beter geïnvesteerd worden in de kinderopvang, die tot op de dag van vandaag nog steeds niet op het niveau is gebracht van de ons omringende landen België, Duitsland, Frankrijk of Zweden, ter bevordering van de emancipatie van vrouwen en mannen.
Mochten vrouwen (of mannen) toch vanuit de veelgeroemde ‘vrije keuze’ beslissen om thuis te blijven voor de kinderen, of omdat ze hun werk ‘niet zo leuk’ vinden, dan moet die keuze ook daadwerkelijk ‘vrij’ zijn. Dat houdt in dat je als volwassen mens zelf opdraait voor alle gevolgen van je eigen keuze (inclusief de armoedeval na scheiding), zonder deze gevolgen af te wentelen op de ex-partner of de staat. Het is een keuze die ik overigens een ieder van ganser harte afraadt en het gegeven dat ze nog steeds vrijwel uitsluitend wordt genomen door vrouwen doet mij ernstig twijfelen aan het zogenaamde ‘vrije’ karakter daarvan.
> uit Trouw van vrijdag 15 januari 2016